Een hond kort knippen voor de zomer – de regulatie van de huid en vacht

Elk jaar, wanneer de temperaturen weer oplopen, treedt opnieuw de discussie op. Moet je een hond kort knippen of scheren voor de warme zomermaanden? Velen zeggen dat hun hond na het knippen of scheren makkelijker zijn warmte kwijt kan. Sommige trimmers zeggen juist dat de vacht tegen warmte en oververhitting beschermt.

De meeste beweringen hebben geen wetenschappelijke onderbouwing. Dit betekent dat kort knippen of scheren niet slecht maar ook niet goed hoeft te zijn.

Werking van de hondenvacht

Gaan we terug naar de basis dan stamt de tamme huishond oorspronkelijk van de grijze wolf. De Euraziatische grijze wolven gingen steeds dichter in de buurt van mensen leven. De wolven leerden dat mensen voedselresten weggooien.

Opvallend was dat de hersenen van deze wolven door de jaren heen kleiner werden. Ze hadden immers minder hersenactiviteit nodig om te jagen. Omdat de sterke kaken ook minder nodig waren, zag je dat de snuit korter werd. Verhoudingsgewijs werd ook het lichaam kleiner.

Deze wolven begonnen steeds meer op de huidige huishond te lijken. Ongeveer 15.000 jaar geleden werden deze wilde honden door mensen tam gemaakt. In het begin werden ze als waakhond gehouden, later voor de jacht. Nog later werden verschillende hondenrassen vanwege hun bijzondere eigenschappen of uiterlijk gefokt.

De moderne huishond heeft 20% DNA-variatie met de wolf. Dit laat zien dat er nog steeds wolvenbloed in een hond zit. Ook in jouw trouwe viervoeter!

Dekharen en de ondervacht

De oudste hondenrassen zijn de Shar-Pei, Chow Chow, Shiba, Basenji, Siberische Husky, Afghaanse Windhond, Akita, Alaska Malamute en Saluki. Deze rassen hebben allemaal een ondervacht met zacht en wollig haar en een bovenvacht die kort tot lang is.

Alle rassen die hierna zijn ontstaan hebben verschillende soorten dekharen. Bijvoorbeeld ruwe, korte, lange of hele zachte dekharen.

Nagenoeg elk ras heeft een dubbele vacht. Dit betekent dat er niet alleen dekharen maar ook een ondervacht aanwezig is. Het is juist die ondervacht die de hond beschermt tegen kou.

Dekharen zijn bedoeld om de ondervacht tegen vuil en vocht te beschermen. Bij sommige rassen is het door intensieve fok heel moeilijk om te zien wat nu dekharen en ondervacht is. Sommige rassen hebben heel weinig ondervacht waardoor het lijkt alsof ze alleen dekharen hebben.

Honden die in de rui zijn

Zoals je misschien wel hebt gemerkt zijn honden ongeveer twee keer per jaar in de rui. In het voorjaar wordt de dikke en warme winterwol afgezet. In ruil hiervoor komt dunnere zomerwol. In de herfst verdwijnt dit weer om plaats te maken voor dikke en warme winterwol.

Het loslaten van de ondervacht gebeurt vaak op korte termijn. Hierdoor kent de hond een ruiperiode van 4 tot 8 weken. De dekharen worden ook regelmatig vervangen maar dit gebeurt minder gesynchroniseerd. Dit is bedoeld om de beschermende dekharen altijd te behouden.

Wanneer je de dekharen kort knipt of scheert dan kunnen ze binnen drie maanden weer goed zijn aangegroeid. Maar wanneer de dekharen zich aan het begin van de rustfase beginnen kan het soms tot drie jaren duren voordat de dekharen weer hun normale lengte hebben.

Vooral bij oudere en zieke honden kan het lang duren voordat de oorspronkelijke vacht na knippen of scheren weer hersteld is. Terwijl de ondervacht vrij snel teruggroeit. Helaas is er altijd een risico dat de dekharen nooit teruggroeien. Door een dubbele vacht kort te knippen kun je hem dus blijvend verpesten.

Hoe de hond het in de zomer uithoudt

Volwassen en gezonde honden kunnen hun lichaamstemperatuur prima reguleren. Alleen puppy’s, oude honden en zieke honden zijn kwetsbaarder voor hitte en kou.

De vacht van een hond voorkomt warmteverlies en beschermt de huid. In de wintermaanden is het dus goed dat de hond een gezonde vacht heeft: hierdoor koelt het dier niet teveel af.

Opvallend is dat hondenrassen die oorspronkelijk uit een koud klimaat te komen, een zeer dikke vacht hebben. Hondenrassen die in een warm klimaat zijn gefokt hebben vaak een dunne vacht. Meestal is deze vacht ook wat langer.

Bij een lange en dikke vacht kan de hond in de warme zomermaanden zijn warmte soms moeilijk kwijt. Dit komt omdat er minder lucht bij de huid kan waardoor de warmte niet zo goed kan ontsnappen. Daarom heeft de hond een ander mechanisme om af te koelen: zweten en een versnelde ademhaling.

Wanneer de hond met de tong uit de bek hijgt kan hij veel warmte verliezen. Honden met een korte neus hebben hier wat meer moeite mee.

Bij honden met een dikke ondervacht is het heel belangrijk dat de warmte kan ontsnappen wanneer het haar in beweging komt. Een klitvrije vacht is dan ook onmisbaar.

Dat gezegd hebbende is het bij honden met veel onderwol zeer belangrijk om de vacht klitvrij te houden. Dit betekent dagelijks een goede verzorging en regelmatig naar de trimsalon. Een trimbeurt houdt in: het weghalen van klitten en het verwijderen van overtollige ondervacht.

Knippen of scheren vermindert het isolerend vermogen met 50%

Blijft de vraag over of knippen of scheren niet beter is wanneer de buitentemperaturen oplopen. Het klopt dat het zeer kort knippen of scheren van de vacht ervoor zorgt dat het isolerend vermogen afneemt. Die afname bedraagt ongeveer 50%.

Om het allemaal samen te vatten: ja, kort knippen of scheren voor de zomer zorgt voor meer afkoeling bij de hond. Toch is het belangrijk om de huid te beschermen tegen Uv-straling en andere elementen. Daarom moet er altijd een korte laag blijven staan.

Het teruggroeien van de vacht

Vaak wordt gezegd dat je sommige rassen nooit mag knippen of scheren. Bijvoorbeeld de ruwharige teckel, de airedale terriër, de Duitse herder of de Pomeriaan.

Het klopt dat knippen of scheren soms voor veranderingen in de vachtstructuur zorgt. Bijvoorbeeld wanneer je een plukhond regelmatig knipt of scheert. De ruwharige vacht wordt hier zachter van waardoor deze uiteindelijk niet meer te plukken is. Zoiets zie je voornamelijk na 2 tot 3 keer knippen of scheren.

Dit betekent niet dat knippen of scheren van een plukhond altijd een slechte keuze is. Wanneer dit met goed beleid gebeurt, voornamelijk in het begin een combinatie van plukken en knippen/scheren, ondervindt de hond hier geen problemen hiervan. Het is vooral de eigenaar die ervan moet houden dat de vacht een ander uiterlijk krijgt. Ook zal deze zachtere vacht meer onderhoud nodig hebben.

Dan heb je nog honden met veel ondervacht die soms geknipt of geschoren worden. Bijvoorbeeld de Pomerian, Chow Chow, herdershond of border collie. Wanneer je in de ondervacht knipt of scheert dan reageert de vacht hierop door meer onderwol te produceren. De dekharen kunnen lange tijd wegblijven en worden soms doffer of minder glanzend. Ook de kleur van het haar kan veranderen.

Dit zie je ook bij honden die gecastreerd of gesteriliseerd worden. Ook dit kan de structuur van het haar veranderen. Een doffe vacht reflecteert de warmte niet goed waardoor deze warmte makkelijker op de huid terechtkomt.

Of je nu een poedel, een Doodle, een ruwharige terriër of een Mechelse herder heel kort knipt/scheert: de kans is aanwezig dat zowel de dekharen als de onderwol minder bescherming bieden en minder zonnestraling reflecteren. Alle rassen kunnen dus negatieve effecten ondervinden van heel kort knippen of scheren.

Bescherming tegen zonnebrand en huidkanker

In sommige trimsalons worden honden op 1 millimeter kortgeschoren. Dit is absoluut af te raden! Met zo’n korte vacht kan de huid van de hond snel door zonlicht verbranden. Wanneer dit vaak gebeurt kan de hond huidkanker ontwikkelen.

Wel zijn het honden met wit of lichtgepigmenteert haar die meer risico hebben op het ontstaan van huidkanker. Het is dus belangrijk om honden met dit soort haar niet te kort te knippen of te scheren.

Conclusie hond kort scheren of knippen voor de zomer

Wanneer je sommige rassen zeer kort knipt of scheert kan dit de vachttextuur veranderen. In sommige gevallen kan de vacht zeer lelijk worden, bijvoorbeeld bij het kort scheren van de Chowchow of Pomeriaan. Bij deze rassen zouden alleen de dekharen geknipt mogen worden.

Elke hond heeft eenzelfde regulering van de lichaamstemperatuur. Hierin zit geen verschil tussen honden met een dikke wollige ondervacht of honden met heel weinig of zeer dunne ondervacht. Dit betekent dat kort knippen of scheren bij elke hond eenzelfde effect heeft. Wat natuurlijk niet betekent dat de vacht bij elke hond weer mooi teruggroeit.

Is het schadelijk voor de gezondheid?

Onderzoek toont aan dat een zonnesteek bij geknipte honden niet voorkomt. Het is voornamelijk veel te kort scheren (op één millimeter) dat voor problemen kan zorgen.

Verder zijn er ook geen dierenartsen die waarschuwen voor het scheren of knippen van hondenvachten. Dat kan gewoon en vaak is het ook een kwestie van smaak: vind je de nieuwe stijl mooi?

Afhankelijk van het ras kan de hond er de eerste tijd stom uitzien. De vacht kan ongelijkmatig terugroeien, afhankelijk van de haargroeifase. Het is echter goed om te weten dat knippen of scheren niet schadelijk voor de gezondheid is. Ook groeit de vacht binnen 2 maanden tot soms 3 jaar geheel terug. Heel soms groeit de vacht niet meer terug.

Wel is het goed om je gezond verstand te gebruiken. Een hond met veel ondervacht kaal scheren terwijl deze in het koude Rusland woont is niet zo’n goed idee. Het is alsof je de hond zonder jas voor straf in de kou zet.

Bijgewerkt: 30 mei 2024