Hoe kun je het beste een hond straffen?

Martin Gaus, een van de bekendste hondenopvoeders, werkte in de jaren 90 met de slipketting. De hond werd bij ongewenst gedrag gestraft, of gecorrigeerd als je het zo wil noemen. Uiteindelijk is meneer Gaus overgestapt op de clickertraining en alle hondenscholen werken nu volgens de positieve trainingsmethode.

De vraag is of je een hond nog wel mag straffen. Ja, eigenlijk past dit het beste bij het natuurlijk gedrag van de hond. Toch vinden veel mensen het zielig, maar dat is het niet. Je moet wel weten op welke manier je een hond straft.

Zo straffen wilde honden elkaar

Heb je al eens een groep wilde honden gezien die elkaar belonen met wat lekkers of een aai over hun bol? Nee, goed gedrag wordt in een roedel over het algemeen genegeerd. Slecht gedrag wordt wel afgestraft.

Honden bijten elkaar om de rangorde te bepalen. Een moederwolf doet het om pups te corrigeren. En pups onderling doen dit tijdens het spelen, als voorbereiding op de volwassenheid.

Hoe Martin Gaus met belonen en straffen omgaat

Martin Gaus (geboren 1944) kreeg bekendheid dankzij de publiciteit rondom zijn hondenschool.  Hij was regelmatig als dierendeskundige in televisieprogramma’s, op de radio en in de media zichtbaar.

Met zijn tv-programma ‘Dierenmanieren’ uit de jaren 90 gaf Martin Gaus tips omtrent het opvoeden van honden. Een van die tips was het gebruik van een slipketting, zoals ook te zien is in de André-van-Duin-show Wijdbeens Report.

De methode van Martin Gaus werkte goed,en hij was voor veel hondeneigenaren een goed voorbeeld. Totdat het ineens diervriendelijker moest: de slipketting mocht niet meer en opvoeden gebeurde alleen nog maar op basis van beloning.

De vraag is dus of je een hond nog wel mag straffen. Het antwoord hierop is: ja, want dit sluit beter aan op het natuurlijk gedrag van de wilde hond. Nu is de huishond geen wild dier meer, maar het instinct zit er nog steeds in. Honden begrijpen het principe van belonen, maar ook van straffen.

De slipketting is niet verboden

Slipkettingen worden nog steeds verkocht en gebruikt. Maar is een slipketting verboden, of mag het nog? Een slipketting is niet verboden. Wel wordt de slipketting bij verschillende hondenscholen of hondenclubs geweerd. Wanneer je hond een slipketting omheeft dan mag je het terrein niet betreden.

Dit komt omdat veel mensen de slipketting verkeerd gebruiken. Hierdoor kan het schade aan de hals of rug van de hond toebrengen, maar het kan ook psychische gevolgen voor het dier hebben.

Veel hondeneigenaren trekken te vaak of te hard aan de ketting, of ze doen hem verkeerd om de hals. De slipketting doet dan niks anders dan het dier wurgen in plaats van corrigeren.

Gebruik een slipketting alleen wanneer de hond te hard trekt en tijdens het wandelen niet wil luisteren. Weet waar je mee bezig bent: lees je goed in over het gebruik van een slipketting. Waarschuwing: de prikband is absoluut verboden en mag ook niet meer verkocht worden. Ken het verschil tussen deze twee!

3 alternatieven voor straf

Een stroomband gebruiken, de hond slaan of schoppen of zijn speelgoed afpakken. Enkele voorbeelden van verkeerd straffen. En wel om de volgende redenen:

• Een stroomband is wreed en staat niet in relatie met het ongewenste gedrag
• Honden slaan of schoppen elkaar niet, je zorgt ervoor dat de hond bang voor mensenhanden wordt
• Speelgoed afpakken heeft geen zin want de hond moet op het juiste moment gestraft worden, niet achteraf

Het heeft óók geen zin om boos te reageren wanneer je thuiskomt en je ziet dat de hond op de vloer heeft geplast. Straffen vindt altijd gelijktijdig met het ongewenste gedrag plaats. Stel dat je thuiskomt en je ziet dat je hond binnen heeft geplast. Het dier komt blij kwispelend naar je toe maar je geeft hem straf. Conclusie: de hond krijgt straf omdat hij blij naar je toekomt. Hij legt de link niet tussen straf en het eerdere plassen. Een kwartier geleden is voor hem een ver verleden.

Hieronder zie je drie goede alternatieven voor een hond straffen.

1. Ongewenst gedrag negeren

De beste methode is ongewenst gedrag negeren. Heeft de hond binnen geplast? Zet de hond even buiten neer en ruim het plasje op. Het dier mag dus niet zien dat je zijn viezigheid opruimt, want aandacht eraan besteden kan het ongewenste gedrag stimuleren.

Kom je binnen en springt de hond tegen je op? Wanneer je dit vervelend vindt keer je de rug naar het dier toe. Loop van de hond weg. Geef pas weer aandacht wanneer de hond rustig is.

Je speelt met je pup en hij bijt continu in je hand. Trek je hand terug, sta op en loop weg. Geeft de pup een paar minuten geen aandacht. Pas wanneer hij rustig is herstart je het spel.

Ongewenst gedrag negeren heeft een groot effect: de hond leert dat het gedrag hem niets oplevert.

2. Goed gedrag belonen

Martin Gaus heeft het goed gezien: belonen werkt prima. Maar een opvoeding die alleen uit beloningen bestaat kan nooit voor lange tijd goed gaan. De juiste opvoeding bevat een mix van belonen en straffen.

Ongewenst gedrag is vervelend en negeer je of roep je een halt toe (zie punt 3).  Door gewenst gedrag te belonen elimineer je het negatieve gedrag.

Stel dat je een pup zindelijk wil maken. Hij plast binnen, iets dat de eerste tijd kan gebeuren. Negeer dit gedrag en neem de pup op de juiste tijden mee naar buiten. Bijvoorbeeld na het eten of spelen. Wacht totdat de pup buiten een plasje doet en beloon met enthousiasme, een spelletje of iets lekkers. Door gewenst gedrag te belonen leert je hond sneller nieuwe dingen aan.

3. Op boze toon ‘nee’ zeggen

Honden zijn heel gevoelig voor de emoties in je stem. Ze merken het wanneer je verdrietig bent, blijdschap toont of boos bent. Vertoont de hond gedrag dat je liever niet ziet? Zeg met een boze stem ‘nee’.  De hond zal hiervan schrikken en het ongewenst gedrag stoppen. Op dat moment beloon je hem: speel met hem of geef wat lekkers.

Let op dat je de beloning niet tegelijkertijd met het ongewenst gedrag geeft. Door bij elke ongewenste gedraging met een boze stem ‘nee’ te zeggen zal je hond begrijpen wat dit betekent. Het heeft even tijd nodig maar al doende leert men.

Wil je meer weten over de opvoeding of het gedrag van jouw hond? Wanneer je naar trimsalon komt is er altijd ruimte voor een praatje, tips en adviezen.

Bijgewerkt: 25 juni 2024